Өөрд
Өөрд — (орос. ойраты) Шинҗән гидг Китдин Орн Нутугин нег захд (орчулврар «шин һазр») мана Өөрд әмтн өдр күртл нигтәр 19 хотонд, 59 әңгд хувагдсар бәәнә. 1998-гч җилин ут тооһар 17,473,500 Шинҗәнд бәәдг әмтнәс 160,200 өөрдн күн болдг билә. Китдин Орн Нутгин келн китд болв. Закаһар болхла, баһ келн улсин келн тус-тустан эврә автономдан бас төлҗх зөвтә.
1934-гч җил болсн Шинҗәнә революцин хөөн өөрд әмтн Өөрдин Тод бичг дасдг болцхаҗ. Эндр Шинҗәнд Тод бичгәр һурвн газет болн һурвн журнал һарна.
Шинҗәнә багшин ик сурһульд өөрд келнә болн литературин әңг бәәнә. Үрмч балһснд өдр болһн радиоһар өөрд келәр шин зәңг, реклам, художественн соңсхврмуд өггднә. Байнһолд, Борталд, Ховгсәәрд өөрдн келәр телепрограмм бас өггднә. Шинҗәнә өөрд әмтн сәәнәр төрскн келән медцхәнә. Шинҗәнә өөрдн келнд китдин келнәс олзлгдсн үгмүд олн.
Белдлһн
[ясврлх | кодар ясврлх]- Санчиров В. П. О Происхождении этнонима торгут и народа, носившего это название // Монголо-бурятские этнонимы: сб. ст. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 1996. C. 31—50. - in Russian
- Ovtchinnikova O., Druzina E., Galushkin S., Spitsyn V., Ovtchinnikov I. An Azian-specific 9-bp deletion in region V of mitochondrial DNA is found in Europe // Medizinische Genetic. 9 Tahrestagung der Gesellschaft für Humangenetik, 1997, p. 85.
- Galushkin S.K., Spitsyn V.A., Crawford M.H. Genetic Structure of Mongolic-speaking Kalmyks // Human Biology, December 2001, v.73, no. 6, pp. 823–834.
- Хойт С.К. Генетическая структура европейских ойратских групп по локусам ABO, RH, HP, TF, GC, ACP1, PGM1, ESD, GLO1, SOD-A // Проблемы этнической истории и культуры тюрко-монгольских народов. Сборник научных трудов. Вып. I. Элиста: КИГИ РАН, 2009. с. 146-183. - in Russian
- Хойт С.К. Кереиты в этногенезе народов Евразии: историография проблемы. Элиста: Изд-во КГУ, 2008. – 82 с. ISBN 978-5-91458-044-2 (Khoyt S.K. Kereits in enthnogenesis of peoples of Eurasia: historiography of the problem. Elista: Kalmyk State University Press, 2008. – 82 p. (in Russian))
- Boris Malyarchuk, Miroslava Derenko, Galina Denisova, Sanj Khoyt, Marcin Wozniak, Tomasz Grzybowski and Ilya Zakharov Y-chromosome diversity in the Kalmyks at the ethnical and tribal levels // Journal of Human Genetics (2013), 1–8.
Khoyt S.K. Last data by localisation and number of oirad (oirat) (rar) - in russian