Хальмг келн: хүвлвр хоорндк йилһән

Аһулһнь уга кегдлә Аһулһнь немгдлә

Шуһмин

20:53, 14 Ноха сарин 2017-ә бәәдлин ясвр

Нерн	Хальмг келн
Төрскин нерн	Хальмг келн, Хальмг келн

Хальмг келн (Тодо бичиг: ᠬᠠᠯᠢᠮᠠᠭ ᡘᡄᠯᡄᠨ), талданар Хальмг келн болдыг. Эн келәр кезәнк Дөрвн Хальмг олн әмтен дуһарла, ода цагит Хальмг Таңһчд, Китдин Улус Орнд Шинҗәнд, Көкнуурт, Алшаад, Көлнбүүрт, Монһлмудин Орнд Хальмгдә әмтен дуһарҗана.

1924 җилин хөөн Хальмг Таңһчед тодо бичиг бичәр эдлелә. Ода Тод бичгәр һанцахун Шинҗәнин Хальмгдә әмтен бичҗәд бәәнә. Дөрвн Хальмыгин улусин бичиг бәәсман Тодо бичиги Зая-Пандитар үвлд, 1648 җилд моңһол бичгә сүүрәс бүтәлв. Өндыр Орсн Ниицәнд Хальмг келн кирил үзгәр бичсиман. Монһлмудин Орн Хальмг келн гөрдоҗәнә. Ховд, Увс, Баян өлгә, Көвсегал әмгүдад албан бишәр күүндҗана.

Хальмг келнә кирил цаһан толһа (алфавит)

Айлһ	Нернь	Айлһ	Нернь
[а]	А	[о]	О
[ә]	Ә	[ө]	Ө
[б]	Бэ	[п]	Пэ
[в]	Вэ	[р]	Эр
[г]	Гэ	[с]	Эс
[һ]	Һа	[т]	Тэ
[д]	Дэ	[у]	У
[е]	Е	[ү]	Ү
[йо]	Ё	[ф]	Эф
[ж]	Жэ	[х]	Ха
[җ]	Җә	[ц]	Цэ
[з]	Зэ	[ч]	Че
[и]	И	[ш]	Ша
[й]	Ахр И	[ш']	Ща
[к]	Кэ	[ы]	Ы
[л]	Эл	уга	Җөөлн темдег
[м]	Эм	[е]	Э
[н]	Эн	[н]	Ю
[нг]	Аң	[йа]	Я

Латин хальмг цаһан толһа

Эн цаһан толһиг 1930 — 1938 җилмүдт Советин Радян холвад хальмг кельнед олзулдаг билә.

A a	B b	C c	Ç ç	D d	E e	Ә ә	F f
G g	H h	I i	J j	K k	L l	M m	N n
N̡ n̡	O o	Ө ө	P p	R r	S s	Ş ş	T t
U u	V v	W w	X x	Y y	Z z	Ƶ ƶ	Ь ь

Тодо бичиг

Сүүр халх: Тодо бичиг

Эн зүүл белдлһн. Та төслд эн халхиг өргҗүләд дөң өгҗ чаднат.

@@ 7-гч мөр: / 7-гч мөр: @@
 </table>
-'''Хальмг келн''' ([[Тодо бичиг]]: {{MongolUnicode|ᠬᠠᠯᠢᠮᠠᠭ ᡘᡄᠯᡄᠨ|style=max-height:1.5em;word-wrap:normal}}), талданар '''Хальмг келн''' болдыг. Эн келәр кезәнк Дөрвн [[Хальмг]] олн әмтен дуһарла, ода цагит [[Хальмг Таңһч|Хальмг Таңһчд]], [[Китдин Улс Орн|Китдин Улс Орнд]] [[Шинҗән|Шинҗәнд]], [[Көкнуур|Көкнуурт]], [[Алшаа|Алшаад]], [[Көлнбүүр|Көлнбүүрт]], [[Монһлмудин Орн]]д Хальмгдә әмтен дуһарҗана.
+'''Хальмг келн''' ([[Тодо бичиг]]: {{MongolUnicode|ᠬᠠᠯᠢᠮᠠᠭ ᡘᡄᠯᡄᠨ|style=max-height:1.5em;word-wrap:normal}}), талданар '''Хальмг келн''' болдыг. Эн келәр кезәнк Дөрвн [[Хальмг]] олн әмтен дуһарла, ода цагит [[Хальмг Таңһч|Хальмг Таңһчд]], [[Китдин Улус Орн|Китдин Улус Орнд]] [[Шинҗән|Шинҗәнд]], [[Көкнуур|Көкнуурт]], [[Алшаа|Алшаад]], [[Көлнбүүр|Көлнбүүрт]], [[Монһлмудин Орн]]д Хальмгдә әмтен дуһарҗана.
 җилин хөөн Хальмг Таңһчед [[тодо бичиг]] бичәр эдлелә. Ода Тод бичгәр һанцахун [[Шинҗән|Шинҗәнин]] Хальмгдә әмтен бичҗәд бәәнә. Дөрвн Хальмыгин улусин бичиг бәәсман Тодо бичиги Зая-Пандитар үвлд, 1648 җилд моңһол бичгә сүүрәс бүтәлв. Өндыр [[Орсин Ниицән|Орсн Ниицәнд]] Хальмг келн кирил үзгәр бичсиман. [[Монһлмудин Орн]] Хальмг келн гөрдоҗәнә. Ховд, Увс, Баян өлгә, Көвсегал әмгүдад албан бишәр күүндҗана.