Ниицәтә Немшин Орн: хүвлвр хоорндк йилһән
б көдлвр немв: lez:Германия |
б r2.7.2) (көдлвр немв: map-bms:Jerman |
||
| 140-гч мөр: | 140-гч мөр: | ||
{{Link GA|az}} |
{{Link GA|az}} |
||
| ⚫ | |||
[[ab:Алмантәыла]] |
[[ab:Алмантәыла]] |
||
| 259-гч мөр: | 261-гч мөр: | ||
[[lad:Almania]] |
[[lad:Almania]] |
||
[[lb:Däitschland]] |
[[lb:Däitschland]] |
||
| ⚫ | |||
[[lg:Girimane]] |
[[lg:Girimane]] |
||
[[li:Duutsjlandj]] |
[[li:Duutsjlandj]] |
||
| 269-гч мөр: | 270-гч мөр: | ||
[[ltg:Vuoceja]] |
[[ltg:Vuoceja]] |
||
[[lv:Vācija]] |
[[lv:Vācija]] |
||
[[map-bms:Jerman]] |
|||
[[mdf:Германие мастор]] |
[[mdf:Германие мастор]] |
||
[[mg:Alemaina]] |
[[mg:Alemaina]] |
||
10:04, 3 Мөрн сарин 2012-ә бәәдлин ясвр
|
|
Эн орн-нутг делкән тууҗд болн өдгә цагт эврәннь ончта орман эзлҗәнә. Делкән хамгин делгрлттә тавн орн-нутгин тоод Германь орҗана, цаг ирвәс энүнә чинрнь болн күчнь өөдләд йовна. Өөрхн иргчд делкән лидерин тоод дәкнәс эн һарх гиҗ Немш тоолҗана.
Германь Деев үзгин Европин хамгин ик государствсин негнь, ФРГ болн ГДР 1990 җилин хулһн сарин 3-д негдснә хөөн энүнә эзлҗәх һазрин аһунь 357 миңһн дөрвлҗн киломерт болҗана. Энд бәәдг әмтнә тонь 1990 җилин то-дигәр 78,7 сай күүнд күрчәнә.
Орн-нутгин хотл балһснь Берлин болҗана. Берлинд 3,2 сай күн бәәнә (1990 җил). Болв ода деерән Берлин йоста хотл болад уга, яһад гихлә правительств өдгә цагт Боннд (ФРГ-н урдк хотл балһснд) бәәршлҗәнә. Эн балһсн дегәд ик биш. 1989 җилин то-диһәр энд 286,8 миңһн күн бәәлә. Тегәд орн-нутгин государствин болн экономическ политик Бонн балһснас күцәгдҗәнә.
Берлинд бохла правительствин учрежденьсин төлә бәәрн йилһгдҗәнә, гермүд тосхгдҗана. Тегәд бүклдән Берлинүр нүүлһнә төр иргч тавн-арвн җилд йостаһар күцәгдх гиҗ тоолгдҗана.
Орн-нутгин тогтац
Алвн-йосна тогтацин тускар келхлә, Немшин Орн Нутгин Ниицәнд 16 Танһч (Land) бәәнә, тер тоод Берлин онц һазр гиҗ тоолгдна. Һазрмуд округар (Regierungsbezirk), округуд-райодар (Kreis), райод болхла, хамцүдәр (Gemeinde), хувагдна. 16 һазрмуднь иим нертә: Баварь (Bayern), Баден-Вюртемберг (Baden-Württemberg), Берлин (Berlin), Бранденбург (Branderburg), Бремен (Bremen), Гамбург (Hamburg), Гессен (Hessen), Мелкленбург - Өмнк Померань (Mecklenburg-Vorpommern), Дора Саксонь (Niedersachsen), Райланд Пфальц (Rheinland-Pfalz), Саар (Saarland), Саксонь (Sachsen), Саксонь-Анхальт (Sachsen-Anhalt), Ар үзгин Райн-Вестфаль (Nordrhein-Westfalen), Тюрингий (Thüringen), Шлезвиг-Гольштейн (Schleswig-Holstein).
Тиигәд аштнь ухан-тоолврта, улс-йоста хәләц диилв. Ямаран чигн орн-нутгиг хуваҗ болшго. 1949 җилд болхла Англь, Франц болн США эзлҗәсн һазрин зонд ФРГ, советин цергүд эзлҗәсн һазрт ГДР тогтагдла. Деед үзгин Бердин болх-ла эврә зөвтә йосна һанц болҗ. Нарт делкән онц бәәдл-дүрнь авад бәәлә.
Болв Советск Союзд учрҗасн улс-йоста йовцс Европд чигн үлмәһән күргв. ГДР-т, Румыньд, Чехословакд болн нань чигн орн-нутгудт тенд йос залҗасн диг-дараг бурушалһна йовдлмуд учрла. Терүнү ашт ГДР болн ФРГ хоорнд хәрлцән оңдарулгдла. Her орн-нутг болхар бәәсн чидлмүд хамцуллһна җисәг делгрүлҗәлә. Тегәд 1990 җилин хөн сарин 18-д ФРГ болн ГДР хоорнд валютн, экономическ болн социальн ниицә тогталһна туск бооцан батлгдв. 1990 җилин така сарий 1 щинд эн бооцан үүлдврт орв. Ноха сарин 31-д "Негдлһнә туск бооцан' батлгдв. Энд деед германя һоллгч закана 23-ч статьян ул деер ГДР-иг ФРГ-ла ниилүллһнә диг-даран батлгдв.
Ашлгч үгән хойр орн-нутгиг тогтасн орн-нутгуд-дииләчнр келх зөнтә бәәсмн. Тегәд 1990 җилин хулһн сарин 1 шинд Москвад СССР, США, Англь, Франц болн хойр германск орн-нутгин хоорнд Германя туст төриг күццднь хаһлсна туск Бооцанд һар тәвгдв. Удл уга, 1 990 җилин хулһн сарин 5-д энүг ФРГ-н бундесрат таасв.
Ода ФРГ-д 1949 җилин хөн сарин 23-д батлсн Цааҗн Бичг үүлдҗәнә. 1954, 1956 болн 1990 җилд энүнд нем-рмүд орулгдла.
ФРГ-д закз тогтагч болн күцәгч йосна хоорнд цүүгән һархщ. Энд бат диг-даран тогтсн бәәнә, терүг арвад җилмүдин туршарт сольвр угаһар закана зөвд орҗ күцәҗәнә. Мана таңһчд тиим бәәдл тогтсн болхла, эдл-ахун болн экономическ политикин кесг төрмүдиг бидн сәәнәр болн түргвр хаһлх биләвидн.
ФРГ-д орн-нутг толһачнь федеральн ахлач болҗана. Шишлң холван хурал кеһәд (Вundesversammlund) ахлачиг 5 җилин болзгт суңһна. Шинәс энүг зуг нег дәкҗ суңһҗ болхмн. Федеральн хуралыг бундес тагин ахлач цуглулна, эн хуралын ханьд бундестагин депутатнр болн ландтагкуд (һазрмудын парламентмуд) суңһҗах әдл тоота гешүд орна. Кемр президент гемин зүүләр аль нань чигн учрар эврәннь үүлән дааҗ эс чадхла, эс гиҗ өңгрхлә, ахлачин күцц зөвиг бундесратин ахлач куцәнә.
Зака тогтагч йосиг парламент күцәнә. Эн хойр палатас: бундестагас болн бундесратас тогтна. Бундес-тагиг орн-нутгин олн-әмтн 4 җилин болзгт суңһна. Ут турштан 662 депутат бундестагт орна. Депутатнрин өрәлнь сүңһврин округудар шуд дууһан өглһнә эв-арһар суңһгдна, наадк өрәлнь болхла, һазр болһнас өгчәх партийн спискүдәр суңһгдна.
Бундесратин депутатнриг һазрмудын заалтс эврәннь ханяс 4 җилин болзгт шииднә.
Күцәгч йосиг федеральн заалт күцәнә, энүнә толһачнь холван канцлер болҗана. Холван канцлериг президентин селвгәр бундестаг эврәннь дууһин ик зууһар суңһна. Министрмүдиг болхла ахлач холван канцлерин селвгәр шииднә.
Һазр болһнд эврәннь цааҗн бичг, хурал болн заалт бәәнә
Орн-нутгин тогтацнь тиим. Зөвәр амр. Государствин өмн бәәх төрмүдиг парламент болн правительств ода деерән сәәнәр күцәҗәнә. Федеральн президентин үүлиг ода Рихард фон Вайцзекер (ХДС) күцәҗәнә. Энүг 1989 җилин хөн сарин 23-д суңһла. Эн хойрдад эн өөдән үүлд орҗана. Урднь тиим йовдл 1984 җилд учрла.Президент Христианск-демократическ Парламентин ханьд орҗах бундестагиг 1990 җилин бар сарин 2-т суңһла. Бундестагин партийн ханин тускар келхлә, энд деер заагдсар ХДС түрүн ормд йовна. Эн партин ахлачнь ода бәәх федеральн канцлер Гельмут Коль мөн. Эн парть 1945 җиләс авн үүлдҗәнә.
Хойрдгч ормд Германя Социал-улс-йосна парть йовна. Бундесгагд эн 239 орм эзлҗәнә. ФРГ-Д эн 1946 җилд бүрдәгдлә, Энд 950 миңһн гешүн бәәнә. Энүнә ахлачнь Ханс Йохен Фогель. Ут -турштан зурһан партин элчнр бундестагин депутатнр болҗана. Бундестагд 662 депутат үүлдҗәнә.
Хуралын бас нег палат-бундесратд — 68 депутат. Ахлачиг эңд җил болһн суңһна.
Эдл-аху, келн
ФРГ-н алвн йосна келн — немш. Мөңгнь: хуучн - ФРГ-н марк = 100 пфенниг, өдгә цагт - евро. ФРГ-н келн-әмтнә сән өдрнь хулһн сарин 3 — немш негдлһнә Өдр. Мана һазрт цуг хальмгуд негдсн болхла, бидн бас тиим келн-әмтнә сән өдриг кех биләвидн, гиҗ сангдна. Болв тер өдр кезә ирхмб?
ФРГ— күчтә экономиктә орн-нутг. Промышленн производственн кемҗәһәр энүнә өмн ода зуг США болн Японь йовна. Болв һазадын хулд-гүүлгәнә кемҗәһәр эн 2-ч ормд йовна. Производствин болң капиталын концентрац орн-нугт икдҗәнә. Орн-нутгт 5O миңһ һар километр төмр хаалһ тосхгдсн бәәнә, тер тоод электрифи-цировать кесн.
Тиим ик орн:нутгин тускар ахр статьяд цугинь келҗ болшго. Бидн һоллгчдан политическ тогтацд оньган өгвидн.
Немш номтнр хальмг кел, тууҗ, сойл шинҗллһнд ик нилчән күрглә, ода чигн күргҗәнә. Эн туст маднд ФРГ-ла бәрҗәх нөкцлтән экономикин болн культурин халхар цааранднь делгрүлх кергтә. Ода деерән эн туст ик керг-үүлдвр күцәгдәд уга.
Бәәдл-җирһлин кемҗән ФРГ-д йир өөдән. Энүг ода ГДР-ин гражданмуд чигн медҗәнә. Болв көдлмш угаһар үлдсн әмтн икәр түржәнә. Тегәд чигн урдк ГДР-т болн ФРГ-н нань чигң һазрмудт һазадын орнас ирсн көдлмшчнрин өмнәс зөрүлгдсн ик җисән делгрлә. Зуг сүл саамд эн йовдлын өмнас ФРГ-н олн гражданмуд босҗ бурушаһад, эн халхар бәәдл невчк тогтнҗана.
Немшин орна әңгин улс
Достопримечательности
Замки и крепости
-
-
Королевский замок Хоэншвангау (Бавария) -
Королевский замок Нойшванштайн (Бавария)
Исторические строения
Церкви и соборы
Ландшафты и виды
-
-
-
-
центр города Франкфурт-на-Майне
Достопримечательности
-
-
-
-
-
-
Собор Альтер Маркт в Потсдаме
Техника и культура
-
-
-
Скоростной поезд ICE на кёльнском вокзале
